Konut kredisi faiz oranlarının aylık ortalama yüzde 1.52, bankalarda ise yüzde 1.39 ila 1.86 seviyesinde bulunması, ev alımlarında krediye ilgiyi azaltıyor. Kredili satışlarda bir miktar toparlanma başlasa da peşin, senet gibi diğer seçeneklere ilgi daha büyük. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) geçtiğimiz günlerde açıkladığı rakamlara göre, martta 111 bin 241 konut satıldı. Bu konutların 21 bin 815’i krediyle, 89 bin 426’sı diğer yöntemlerle (peşin, senet) el değiştirdi.
DÖVİZİNİ BOZAN ALDI
Bu dönemde diğer satışlar toplamdan yüzde 80.4 pay aldı, tüm zamanların en yüksek mart rakamı görüldü. Bu yükselişte, martta kurlarda yaşanan ani ve sert yükseliş sonrası kâr edenlerin ev almaya yönelmesi etkili oldu. Marttaki satışlara peşinciler doping oldu. Bu veriyi, REIDIN-GYODER’in yeni konut fiyatları endeksi de destekledi. Buna göre, martta peşin alım oranı yüzde 61.56’ya çıkarken, banka kredisi kullanım oranı yüzde 14.01, senet kullanım oranı yüzde 24.43 oldu.
KALAN BAKİYE İÇİN
Diğer satış türlerinde peşinin ağırlığı dikkat çekse de senetle ev alımı da önemli paya sahip. Bir ev parası ödeyecek kadar peşin parası olmayanlar, yüksek faiz maliyetlerine de katlanmamak için seneti tercih ediyor. Son dönemde ev alanların belirli bir miktarda olan birikimlerini peşinat olarak verip, kalan kısım için senet ödemeye yöneldiği görülüyor.
DÜŞÜK FAİZ UZUN VADE
Senetli satışı firmalar, bankaları devre dışı bırakıp kendi bünyelerinde yapıyor. Böylece piyasadan daha düşük faiz oranı, daha uzun vade, kredi çekme ve benzeri prosedürlerle uğraşmama gibi kolaylıklar sağlıyorlar. Ayrıca tasarrufa dayalı finansman şirketleri de senetle ev sahibi yapıyor. Bu şirketler de faizsiz ve peşinatsız şekilde ödeme imkanı veriyorlar. Senette bu gibi avantajlar bulunsa da özellikle dikkat edilecek noktalar da var.
BUNLARA DİKKAT!
GÜVENİLİR FİRMA MI?
Senetle ev alırken öncelikle firmanın güvenilirliğine bakılmalı. Güvenilir olmayan bir firmadan ev alırsanız, inşaatın bitmeme riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu nedenle firmanın daha önce teslim ettiği projeleri, herhangi bir teslim sorunu yaşayıp yaşamadığını, şantiyelerinde inşaat ilerleme durumunu, son dönemdeki mali yapısını inceleyin.
BANKANIN GARANTÖRLÜĞÜ
Sizin tercihiniz senet olsa da projede bankanın varlığı çok önemli. Ev alacağınız firmanın satış seçenekleri arasında mutlaka bankadan kredi kullanımı olmalı. Banka, firmanın güvenilir olmadığını fark ederse kesinlikle kredi isteğini reddeder. Bankanın kredi vermesi bir nevi garantör olması demek. Öte yandan senetle ev alırken siz de ufak bir miktarı kredi kullanarak riski bankayla paylaşabilirsiniz.
RUHSAT ALINMIŞ MI?
Tüketici Kanunu’na göre, ruhsatını almayan inşaatlarda satış yapılamıyor. Projenin ruhsat durumunu araştırın ve ruhsat alınmışsa senet imzalayın.
SENET NAMA YAZILMALI
Senetle ev alırken dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri senetlerin nama yazılı olarak her taksit için ayrı düzenlenmiş olması. Başka bir deyişle bu senetlerin alacaklının adına yazılması ve ciro edilemeyecek şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Böylece ev alanların senetleri başkalarına devredilemiyor. Nama yazılı olmayan senetler, cirolanarak piyasada kullanılabiliyor. Bu durumda müteahhit evi teslim edemezse senedi elinde bulunduran kişi veya kişiler sizden bu bedeli tahsil edebilirler. Evinize ulaşma konusunda sorun yaşadığınız bir durumda bir de tanımadığınız bir kişiye bu senet nedeniyle ödeme zorunluluğu altına girersiniz.
TAPUDA RİSKSİZ ÖDEME İMKANI
Peşin alımlarda da ev parasını korumak için geliştirilen güvenli uygulamalar var. Tapuda dolandırıcılık ve hırsızlık risklerine karşı alıcı ve satıcıyı güvenli ortamda buluşturan uygulamalar arasında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Taputakas ve Emlak Katılım’ın Tapu Güvenilir Hesap uygulaması var. Bu uygulamalar sayesinde gayrimenkul ile satış bedeli olan nakit eş zamanlı olarak el değiştiriyor, nakit taşıma riski ortadan kalkıyor. Böylece parada sahtecilik ve hırsızlık olaylarına karşı koruma sağlanıyor.
