Swap nedir? Swap anlaşması ne demek? Swap anlaşması yapınca ne olur? soruları son günlerin en çok merak edilen ekonomik gündemi arasına girdi. Türkiye daha önce Çin ve Katar ile swap anlaşması yapmıştı, şimdi de Güney Kore ile 2 milyar dolarlık swap anlaşmasına gidildi. Bu gelişmenin ardından pek çok kişi swap hakkında araştırma yapmaya başladı…
SWAP NEDİR?
Swapın kelime anlamı basit bir tabirle takas olarak ifade ediliyor.
SWAP ANLAŞMASI NE DEMEK?
Swap anlaşması ise karşılıklı iki ülkenin onayıyla belirli bir süre içinde varlık veya yükümlülüğe bağlı olan farklı faiz ödemelerini ya da döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirdikleri bir takas sözleşmesi olarak açıklanır.
Swap anlaşması amacı, döviz kurundaki hareketlenmeler neticesinde ortaya çıkacak risklerin ve faiz oranlarının etkisini azaltmaktır.
SWAP ÇEŞİTLERİ NELER?
Piyasalarda etkili olan faiz veya döviz risklerini azaltmak için yapılan swap anlaşmaları iki çeşittir. Bu anlaşmalar döviz swap anlaşmaları ve faiz anlaşmalarıdır. İşte swap çeşitleri:
1- Faiz Swapları:
Değişken Faiz- Değişken Faiz Swapı
Vadeden önce son verme hakkı veren swaplar
Sabit Faiz – Değişken Faiz Swapı
Vadeli (Forward) Swaplar
Faiz oranının sonradan belirlenmesi hakkını veren swaplar
2- Para (Döviz) Swapları:
Sabit Faiz- Değişken Faiz Para Swapı
Değişken Faiz- Değişken Faiz Para Swapı
Diğer Swaplar:
Birleşik geçişli swaplar
İkili para swapları
Para (Döviz) opsiyon swapları
Geçişli Swaplar
PARA SWAPLARI NEDİR?
Para swapı ile iki ülke arasında bir tutardaki paranın farklı bir para birimi ile takas edilip bir süre sonra ana paranın geri verilmesini sağlayan bir anlaşmadır.
İlk modern para swapı 1982 yılında Dünya Bankası ve IBM arasında gerçekleştirilmiş ve sabit faizli Alman Markı ve İsviçre Frankı borçlarının Dünya Bankası’ndan sağlanan US Dolar borcu ile swap edilmesini içermiştir.
VARLIK SWAPLARI NEDİR?
Swap türlerinden varlık swapı ise iki swapın sentetik bir varlık oluşturmak için kombine edilmesinden oluşur. rneğin, aynı para birimi veya farklı para birimi üzerinden sabit faizli bir varlık, değişken faizli bir varlığa dönüştürülebilir.
Swap işlemlerinin risk yönetiminde bir yatırım aracı olarak kullanılması olanağı, varlık swaplarının ortaya çıkmasında önemli bir etken olmuştur. Özellikle 1980’li yılların yarısından itibaren swapların bu amaçla kullanılmasında büyük artışlar görülmeye başlanmıştır.
FAİZ SWAPI NEDİR?
Faiz swapları, piyasaya çıktıkları 1980’li yıllardan itibaren dünya çapında gittikçe büyüyen bir hacme ulaşmışlardır. Faiz swaplarının büyük bir çoğunluğu Amerikan Doları ile yapılmaktadır. Bununla birlikte özellikle 1985 yılından itibaren önde gelen diğer para birimleri üzerinden de faiz swapı işlemleri yapılmaya başlanmış ve gittikçe yaygınlaşmıştır.
İşlem hacmi bakımından faiz swapları, swap türleri arasında en başta gelenlerden biridir. Bir faiz oranı swapı, tarafların anlaştıkları varsayımsal ana para tutarına bağlı olarak hesaplanan sabit faiz ödemeleri ile dalgalı faiz ödemelerinin aynı para birimi üzerinden birbirleri ile değiştirilmesine ilişkin iki taraf arasında yapılan bir anlaşmadır.
BORÇ SERMAYE SWAPI NEDİR?
Borç verenin alacağına karşılık kendisine ilgili ülkenin bir kurumunun hisse senedinin verilmesi halidir.
ÇAPRAZ DÖVİZ SWAPI NEDİR?
Döviz swapının faiz swapı ile birlikte kullanımı sonucu ortaya çıkan diğer bir swap türü çapraz döviz swaplarıdır. Çapraz döviz swaplarında, farklı para birimleri ve farklı faiz yapısı üzerine (sabit veya değişken) borçlanan taraflar, diğer tarafın borcuna ilişkin anapara ve faiz ödemelerini yerine getirmek üzere anlaşırlar.
